ΟΤΑΝ Η ΓΕΥΣΗ ΓΙΝΕΤΑΙ ΓΙΟΡΤΗ

Μεγάλες θρησκευτικές γιορτές και σταθμοί της κοινωνικής ζωής συνδέονται με συγκεκριμένα και συνήθως πιο πολύπλοκα φαγητά.

Τα Χριστούγεννα, μετά από την περίοδο νηστείας, το κρέας και συγκεκριμένα το χοιρινό, κατέχει κυρίαρχη θέση στο γιορτινό τραπέζι. Επίσης οι νοικοκυρές ετοιμάζουν τα χριστουγεννιάτικα ψωμιά, που δεν είναι άλλα από τα χριστόψωμα ή σταυρόψωμα, τα οποία διακρίνονται για τον πλούσιο στολισμό και τα ιδιαίτερα σχέδια που διαφοροποιούνται από περιοχή σε περιοχή. Την Πρωτοχρονιά ετοιμάζονται οι κουραμπιέδες, τα μελομακάρονα και η βασιλόπιτα ενώ ανά περιοχή οι νοικοκυρές φτιάχνουν διάφορα γλυκίσματα όπως τα μεθυσμένα κουλουράκια στο Μεραμπέλο, τα ξεροτήγανα στην Ιεράπετρα κ.ά. Την παραμονή των Θεοφανείων συνηθίζονται τα παλικάρια (πιάτο αποτελούμενο από διάφορους σπόρους: φακές, ρεβίθια, φασόλια, κουκιά, σιτάρι), τις Απόκριες οι αγνόπιτες και ο τζουλαμάς, το Πάσχα το αρνί, η μαγειρίτσα (σούπα με εντόσθια αρνιού) και οι αυγοκουλούρες ή λαμπροκουλούρες καθώς και τα καλιτσούνια.

Σε κοινωνικές εκδηλώσεις, όπως σε γάμους, βαφτίσια αλλά και στα πανηγύρια, το κυρίαρχο φαγητό είναι το πιλάφι, ενώ ετοιμάζονται ειδικά ψωμιά,στολισμένα με ιδιαίτερη μαεστρία και τέχνη, τα περίφημα γαμοκούλουρα ή ξομπλιαστά ψωμιά. Επίσης τα ξεροτήγανα, όπως και τα αμυγδαλωτά, είναι γλυκά που προσφέρονται τόσο σε γάμους, όσο και σε άλλα σημαντικά κοινωνικά γεγονότα. Το ποτό που προσφέρεται στους γάμους είναι η σουμάδα καθώς και άφθονο κρασί γηγενών ποικιλιών.

• Καζανέματα: Το φθινόπωρο η παραγωγή της ρακής αποτελεί μια συνεχή γιορτή απ’ άκρης σ’ άκρη στην Κρήτη γνωστή ως «καζανέματα». Η ρακή είναι ένα ποτό ξεχωριστό, γεμάτο και πληθωρικό, που γεννιέται μέσα από τα απομεινάρια των σταφυλιών. Το ποτό αυτό περιέχει διπλάσια ή τριπλάσια ποσότητα οινοπνεύματος από ό,τι το κρασί (20-30% βαθμούς). Μάλιστα δυνατότερη ρακή είναι αυτή που παράγεται τα πρώτα 10-15 λεπτά της κάθε καζανιάς και λέγεται πρωτόρακη. Αν ταξιδεύετε το Νοέμβριο που ξεκινάνε τα καζανέματα, κατευθυνθείτε προς τις Αγιές Παρασκιές, τις Κώμες, το Χουδέτσι και αλλού και δοκιμάστε την τσικουδιά που ρέει άφθονη από τα αποστακτήρια κατά τη διάρκεια των τοπικών εορτών, με μουσικές και εδέσματα που συνοδεύουν την ρακοποσία. Η παραγωγή ρακής για τους κρητικούς και ειδικά για την περιοχή αυτού του Δήμου δεν είναι μια απλή παραγωγική διαδικασία. Είναι γιορτή είναι ευκαιρία για συνεύρεση, για τραγούδι και χορό που ξεκινά νωρίς το απόγευμα και τελειώνει την επόμενη μέρα.

• Γιορτή Καρπουζιού: Στον Χάρακα Ηρακλείου κάθε καλοκαίρι πραγματοποιείται η Γιορτή Καρπουζιού, με τη συνοδεία κρητικών μουσικοχορευτικών συγκροτημάτων.

• Κουρές: Είναι μια από τις πιο εντυπωσιακές γιορτές και λαμβάνει χώρα τους τελευταίους μήνες της άνοιξης σε μιτάτα των Αστερουσίων, στα πλαίσια της οποίας κάθε κτηνοτρόφος προσκαλεί φίλους και συγγενείς να τον βοηθήσουν στην κουρά των προβάτων και μετά ακολουθεί γλέντι και φαγοπότι.

• Γιορτή κακαβιάς: Κάθε καλοκαίρι, γύρω στον Αύγουστο, ρωτήστε για την ξακουστή γιορτή στις Τρεις Εκκλησιές που συνοδεύεται από μουσικές και χορούς.

Πηγή: archanes-asterousia.g