ΓΑΣΤΡΟΝΟΜΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Η πολιτισμική επίδραση των διαφόρων λαών που πέρασαν από εδώ στα βάθη των αιώνων, άφησε σημάδια σε όλους τους τομείς… ασφαλώς, και στη γαστρονομία. Η σημαντικότερη ωστόσο επιρροή που δέχτηκε η κρητική κουζίνα ανάγεται στη μινωική εποχή. Έως τις μέρες μας, τα προϊόντα του κρητικού τραπεζιού είναι λίγο-πολύ τα ίδια: ελαιόλαδο, δημητριακοί καρποί, όσπρια, μέλι, χόρτα και βότανα. Στα βυζαντινά χρόνια οι Κρητικοί διατηρούν τις συνήθειές τους και η κουζίνα των αστικών οικογενειών αρέσκεται σε περίπλοκα εδέσματα, τα οποία πρόσφεραν εξαιρετική γεύση.

Την περίοδο της Ενετοκρατίας το κρέας ήταν ακριβή και όχι τόσο συχνή τροφή. Η πιο σημαντική αλλαγή στην κρητική διατροφή συνέβη όταν άρχισαν να διαδίδονται στο νησί τα προϊόντα που ήρθαν από το Νέο Κόσμο και κυρίως η ντομάτα, η πατάτα και άλλα που σταδιακά προσαρμόστηκαν δημιουργικά στην ντόπια κουζίνα.

Η γαστρονομική παράδοση είναι ισχυρή και η ποικιλία εδεσμάτων και η φαντασία με την οποία αξιοποιείται το καθετί είναι αξιοθαύμαστα! Τα κολοκυθάκια θα τα δείτε ωμά, βραστά περιχυμένα με ελαιόλαδο, στο τηγάνι, στο φούρνο, γεμιστά, ψητά, σε πίτες, σε κεφτέδες… Και δεν είναι τα μόνα.

Όλα τα φρούτα και τα λαχανικά μεταμφιέζονται και προτείνονται είτε ως πρωταγωνιστές σε γευστικές δημιουργίες, είτε ως συνοδοί στο κρέας, στο ψάρι, στα ζυμαρικά, στα όσπρια. Η ευρηματικότητα αυτή με την οποία οι νοικοκυρές συνδυάζουν διαφορετικές μεταξύ τους τροφές, φρούτα με κρέατα, ξινά με γλυκά, όσπρια με λαχανικά, καταφέρνοντας την ίδια στιγμή να διατηρούν αυτούσιες τις γεύσεις τού κάθε προϊόντος, είναι η μεγάλη επιτυχία της κρητικής κουζίνας στην οποία «τίποτα δεν πάει χαμένο».

Οι σκληρές συνθήκες διαβίωσης των αγροτικών πληθυσμών εν γένει, αλλά και οι ειδικές συνθήκες αποκλεισμού και φτώχειας που βίωναν ενίοτε, τους ανάγκαζαν να προσαρμόζονται κατά καιρούς σε πιο λιτές λύσεις καθημερινής διατροφής που δεν αλλοίωναν όμως τη βάση της μαγειρικής, ενώ ήταν εξίσου γευστικές και απολαυστικές.

Το ψωμί έγινε παξιμάδι για να διατηρείται περισσότερο. Τα ριζικά συστήματα πολλών φυτών ήταν ο καλύτερος μεζές σε περιόδους νηστείας, οι μπάμιες αποξηράνθηκαν, τα φρέσκα ψάρια έγιναν παστά και το κρέας καπνιστό λουκάνικο για να κρατήσει στο χρόνο. Τα φρούτα και οι καρποί, όταν δεν τρώγονταν ωμά, μαγειρεύονταν και γίνονταν μαρμελάδες ή γλυκά. Καθετί, από τότε μέχρι και σήμερα, αξιοποιείται στο σύνολό του και καταναλώνεται με δεκάδες διαφορετικούς τρόπους. Μια θαυμάσια οικολογική πρακτική η οποία πηγάζει από την αρμονική συμβίωση του ανθρώπου με τη φύση και έχει τις ρίζες της σε πανάρχαιες πρακτικές εποχών που ο υψηλός δείκτης πολιτισμού δεν θα μπορούσε παρά να επηρεάσει και την κουζίνα. Συνήθειες των αρχαίων Ελλήνων διατηρούνται και στις μέρες μας σχεδόν αυτούσιες!

Η «κρασοψυχιά», το πρωινό δηλαδή ξεκίνημα με μια κούπα κρασί και παξιμάδι, είναι συνήθεια σχεδόν πανελλήνια με αρχαίες καταβολές, ενώ τα αρχαία ελληνικά «πολυκάρπια» (βρώση βρασμένων καρπών, δημητριακών και οσπρίων με συνοδεία από βότανα και μυρωδικά) έδιναν πάντα εύκολες και νόστιμες λύσεις στις περισσότερες, αγροτικές κυρίως, κοινωνίες της περιοχής.

Πηγή: archanes-asterousia.gr